Eczacıbaşı Topluluğu’nun kurucu sponsoru olduğu İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından VitrA sponsorluğunda gerçekleştirilen İstanbul Tasarım Bienali bu yıl 15 Ekim’de kapılarını açmaya hazırlanıyor. Küratörlüğünü Mariana Pestana’nın yürüttüğü, Empatiye Dönüş: birden fazlası için tasarım başlıklı bienal, sergi mekânlarında, İstanbul sokaklarında ve dijital ortamda farklı ülkelerden ve farklı disiplinlerden katılımcıların projelerine ev sahipliği yapacak.

“Empatiye Dönüş”: İnsandan fazlasıyla bağ kurmayı hedefleyen bir bienal

Günümüzde empati sözcüğünü başka insanlarla kurulan bir bağı anlatmak için kullanıyoruz. Oysa terimin orijinal anlamı hislerin nesnelere ve doğal yaşama aktarılmasını vurguluyordu. 5. İstanbul Tasarım Bienali de bu anlamdan aldığı ilhamla tasarım için yeni bir rol tanımlamayı hedefleyen fikirlere ve projelere ağırlık veriyor. Duygulara ve hislere aracı olan tasarımı, özen göstermeyi amaç edinmiş bir pratik olarak sunuyor. Hassas, dikkatli, kimi zaman da iyileştirici yaklaşımlar benimseyen tasarımcılar, bizi birbirimizle, aynı zamanda da etrafımızdaki dünyayla, diğer türlerle, mikroorganizmalarla, toprakla, suyla, hatta evrenle bir araya getirmeyi hedefliyor.

5.İstanbul Tasarım Bienali, sorumluluğu merkeze alan bir mekân oluşturmanın, insandan fazlasıyla bağ kurmaya dayalı bir kültür geliştirmenin önemine inanıyor. Bu yüzden bu bienal; birden fazla beden, boyut ve bakış açısı için yapılan tasarımları keşfediyor. Sunulan projeler, içinde bulunduğumuz kritik dönemde bizi özen ve yurttaşlığa dayalı pratikleri yeniden düşünmeye, yeniden bağ kurmanın yeni sistemlerini ve yapılarını birlikte inşa etmeye teşvik ediyor. İklim krizini, ekonomik krizleri, toplumsal mahrumiyet hâllerini ve tükenmeye yüz tutmuş küresel sanayi modelini dikkate alan bienal, eleştirel araçlar ve alternatif yollar sunuyor. Birden fazlası için yapılan tasarımlar yalnızca kullanıcı ya da müşteriyi değil, tasarım süreçlerine dahil pek çok karmaşık ve iç içe geçmiş unsuru göz önünde bulunduruyor.

Üç eksende bir araya gelen bir program

5.İstanbul Tasarım Bienali, izleyicilerini üç eksende bir araya gelen bir programla karşılayacak: Dijital ortamda yayımlanacak Eleştirel Yemek Programı adlı video serisi, Akdeniz havzasından projeleri Cihangir’deki ARK Kültür’de bir araya getirecek Kara ve Deniz Kütüphanesi programı ve bir arada yaşamayı yeniden ele alan projelerin Pera Müzesi’nin yanı sıra kentin farklı noktalarına uzanacağı Yeni Yurttaşlık Ritüelleri adlı müdahaleler dizisi.

Bienal kapsamında Pera Müzesi’nde yer alacak müdahaleler ve ARK Kültür’de ziyaret edilebilecek araştırma projeleri arşivi, 15 Kasım 2020 tarihine kadar açık olacak. İstanbul sokaklarına yayılacak müdahaleler, araştırma projeleri ve video serileri ise 30 Nisan 2021’e kadar gelişerek devam edecek. Araştırma projeleri ve dijital projeler altı ay boyunca dünyanın her yerinden takip edilebilecek.

Eleştirel yemek programı

Bienalin Eleştirel Yemek Programı başlıklı ayağı, her hafta bir bölümü yayımlanacak videolardan oluşuyor. Her biri farklı bir uygulamacı ya da düşünür tarafından sunulacak bölümler, yiyecek alışverişi, tedariki ve tüketiminin günümüz kültürünü etkileyen ekolojik, ekonomik ve jeopolitik koşullarla nasıl ilişkili olduğunu sorguluyor. Mutfaktaki mikroplardan tarımın değiştirdiği peyzajlara, bireysel el hareketlerinden yemek masalarındaki toplu buluşmalara dek uzanan farklı konuları irdeleyecek videolar, bir tasarım biçimi olarak yiyeceğe dair karmaşık, çok ölçekli bakış açıları sunuyor.

18 Ekim 2020 – 28 Şubat 2021 tarihleri arasında programın her hafta bir bölümü yayınlanacak. Bölümler İstanbul Tasarım Bienali web sitesi, İKSV YouTube kanalı ve e-flux Architecture üzerinden paylaşılacak.

Kara ve deniz kütüphanesi

Bölgedeki ekonomik ve çevresel direnç için yeni araçlar ve sistemler oluşturmak adına Akdeniz havzasında araştırmalar yapan tasarımcılar ve düşünürlerin projelerinden oluşan bir seçki, Kara ve Deniz Kütüphanesi başlığıyla ARK Kültür’de sergileniyor. Araştırma, özen ve aktivizmden yola çıkan bu pratikler, gıda üretiminin daha az göz önünde olan ağlarına dikkat çekerek toprak ve suyla kurduğumuz ilişki ışığında yetki alanlarını yeniden düşünmek için tasarımı kullanıyor. 15 Ekim – 15 Kasım 2020 tarihleri arasında sergilenecek projeler, 2021 yılı boyunca dönüşerek devam edecek.

Yeni yurttaşlık ritüelleri

Rastlaşmaların yeni türlerini araştıran, farklı toplulukların ev sahipliğinde gerçekleştirilecek bu müdahaleler farklı biçim ve zamanlarda İstanbul’un çeşitli noktalarında gerçekleştirilecek. Ortak yemek pişirme araçlarından bahçelere ve oyun alanlarına dek uzanan, kent ve sakinleri için güvenle bir arada olmayı, yeniden bağ kurmayı, özen göstermeyi öne çıkaran deneyimler sunan bu projelerin onarıcı bir yanı olacak. Kentin sokaklarına ve Pera Müzesi’ne yayılan, insanların yanı sıra kuşları, yıldızları, bitkileri ve mikroorganizmaları kapsayan bu projeler, farklı bedenlerin farklı ölçeklerde etkileşimlerine sahne olacak.

Bu program, İstanbul’da yaşayan genç küratörlerden oluşan, temaya yerel bir bağlam kazandırmaktan sorumlu Genç Küratörler Grubu’yla birlikte gerçekleştiriliyor. Grup, tasarlanmış öğünler, etkinlikler ve kamusal münazaralar aracılığıyla bu müdahaleleri hayata geçiriyor. 5. İstanbul Tasarım Bienali’nin küratöryel ekibinin parçası olan Genç Küratörler Grubu’nda Nur Horsanalı, Ulya Soley ve Eylül Şenses yer alıyor.

Projeler 15 Ekim 2020 – 30 Nisan 2021 arasında farklı zaman ve farklı sürelerde şehre yerleştirilecek.

Projelerin kurulum tarihleriyle ilgili ayrıntılı bilgiyi İstanbul Tasarım Bienali’nin web sitesinden takip edebilirsiniz.

Film gösterimleri ve uydu projeler

Bienal, ağırlıklı olarak açık havada gerçekleştirilecek bu müdahalelerin yanı sıra Empati Seansları adıyla empati kavramını genişleten film gösterimlerine ve işbirliği yapılan kültür kurumlarıyla birlikte geliştirilecek uydu projelere sahne olacak. Empati Seansları gösterimleriyle ilgili ayrıntılı bilgiyi İstanbul Tasarım Bienali veya Pera Müzesi’nin web sitesinden takip edebilirsiniz.

İstanbul Tasarım Bienali podcast serisi: Tasarım Bienali Sohbetleri

İstanbul Tasarım Bienali’nin VitrA sponsorluğunda gerçekleştirdiği Tasarım Bienali Sohbetleri adlı podcast serisi devam ediyor. Bienal ekibi moderatörlüğünde, bienalin önceki edisyonlarının küratörleri ve katılımcılarıyla gerçekleştirilen sohbetler, günümüzde hâlâ güncelliğini koruyan sergi ve projeleri bugünden yorumluyor. Zoë Ryan, Jan Boelen, Vera Sacchetti, Nadine Botha, Orkan Telhan, Judith Seng, Camilo Oliveira, Emre Arolat gibi isimleri konuk eden seri, İKSV’nin Spotify hesabından ve Apple Podcast’ler üzerinden dinlenebiliyor.

facebook.com/istanbultasarimbienali
twitter.com/tasarimbienali
instagram.com/tasarimbienali
#empatiyedönüş
#empathyrevisited
#istanbultasarımbienali
#İKSVSeveSeve